In zijn woonplaats Haren overleed op 14 november 1980 Mr.J.A.Schreuder, oud-directeur van J.B.Wolters’ Uitgeversmaatschappij N.V. Hij werd 74 jaar. Het aantal van hen die nu bij Wolters-Noordhoff werken en hem nog hebben gekend, is allengs kleiner en kleiner geworden. Toch dient en verdient hij hier te worden herdacht, als één van de bezielende krachten die sedert 1836, oprichtingsjaar van J.B.Wolters, tot 1968, het jaar van de fusie met Noordhoff, mede leiding hebben gegeven aan deze eminente uitgeverij.
Enkele jaren vóór de fusie al had Mr.Schreuder zijn werk als directeur van J.B.Wolters beëindigd. Dat was in 1965. Gedurende 32 jaar had hij zijn beste krachten gegeven aan de firma en aan de mensen daarin werkzaam. Terugrekenend constateren we dat zowel de crisis van de jaren dertig als de jaren van de tweede wereldoorlog binnen zijn bestuursperiode vielen, met alle immense problemen die ons land toen teisterden. Samen met Dr.A.M.H.Schepman, directeur sedert het einde van de eerste wereldoorlog, heeft Mr.Schreuder de firma door deze moeilijke jaren heen gemanoeuvreerd naar de nieuwe golf van expansie van na de oorlog, waaraan hij nog een reeks van jaren –Dr.Schepman trad in 1958 af- op tal van gebieden een werkzaam aandeel had. Vele nieuwe uitgaven heeft hij opgezet, vele bestaande zorgvuldig op peil gehouden, op eigen wijze persoonlijke inhoud gevend aan de relatie met ‘zijn’ auteurs.
Als ‘bouwdirecteur’ heeft hij aan menige verbouwing in de Oude Boteringestraat en niet minder aan de nieuwbouw in de Akkerstraat met groot élan vorm gegeven. Het ging hem daarbij niet alleen om bedrijfsruimte, maar ook om onderdak voor de activiteiten van de door hem zeer gestimuleerde personeelsvereniging en haar onderafdelingen. De herinnering aan zijn muzikale bijdragen aan sommige feestavonden is voor er bij waren even onuitwisbaar als de blinddruk op de linnen band van het jubileumboek uit 1961, uitgegeven toen ‘J.B.W.’ 125 jaar bestond! De rede die Mr.Schreuder op de jubileumbijeenkomst hield –de zaal gevuld met nagenoeg alle ‘grote’ auteurs uit die dagen- die rede werd één van de hoogtepunten van het feest. Op zulke momenten was hij op zijn best, zorgvuldig zijn woorden en zinnen kiezend, recht in het hart van zijn toehoorders.Maar ook zijn persoonlijke optreden tegenover de individuele medewerker werd gekenmerkt door waarachtige aandacht. In een bedrijfssfeer die overigens nog lange tijd niet zonder grote gestrengheid was, had hij hart voor de mensen, daarbij spontaan in zijn reacties, maar daardoor wellicht niet altijd vrij van de inconsistentie waaraan men slechts door een overmaat aan regels en procedures geheel en al kan ontkomen.
De lijfspreuk ‘ieder het zijne’ bleef hem steeds tot richtsnoer. Zijn wijze van beschouwen werd bepaald door zijn streven naar harmonie en sterk beïnvloed door vertrouwen, dat hij gemakkelijk gaf, wat hem ook wel eens kwetsbaar maakte, maar waarmee hij in staat bleek de beste krachten op te roepen bij velen van hen die met hem in aanraking kwamen. Middenin in de kentering die het bedrijf in de jaren zestig doormaakte (en diende door te maken), op weg naar nieuwe werkwijzen, op weg naar de inwerkingtreding van de ‘mammoetwet’, op weg ook naar schaalvergroting, moest hij op medisch advies zijn functie neerleggen. Jongere markante krachten stonden gelukkig klaar om de leiding zo schokvrij mogelijk voort te zetten.
Met Mr.Schreuder is de laatste directeur van het ‘oude’ J.B.W.-tijdperk voorgoed uit onze gezichtskring verdwenen. In de geschiedenis van J.B.Wolters én in ons hart is zijn plaats blijvend.
(Uit: Skript. Maandelijks personeelsblad voor medewerkers van Wolters-Noordhoff bv., januari 1981)
